Direnişten İmeceye:
Yırca Köyü Kültürünün Dönüşümü ve Kültür Hafızası
Eylül 2023 - Temmuz 2024
MANİSA
Proje, termik santrallerin yerel kültür üzerindeki etkilerini, ana eksenine alarak kültürel dönüşüm üzerine bir sözlü tarih çalışması olarak kurgulandı.
Ekolojide her şey birbirine bağlıdır; kömürle çalışan termik santraller, coğrafi kültür ile başlayarak yerelde gelişen kültürün tamamını olumsuz anlamda etkiliyor. Yerel halkın yaşam alanlarını zedeliyor ve yaşamsal unsurların yok olmasına neden oluyor. Öte yandan, kaybettirdiği ekolojik geçim yöntemleri yüzünden, kaçınılmaz olarak kömür ekonomisine katılmanın getirdiği bireyselleşme, kırsal yaşamın dayanışmacı pratiklerinin gerilemesine hatta yer yer yok olmasına neden oluyor.
Yırca, kömür ekonomisinin bu etkilerinin tam ortasında bir köy. Doğayla barışık, ekolojiyle uyumlu ve dayanışmacı bir kültür geliştiren, bu unsurlarla ekonomisini de yürüten köy, termik santralle birlikte günden güne kültürünü kaybetmiş vaziyette. Bu proje, sermaye sahiplerinin yapmayı planladığı son termik santrali, gösterdiği direnişle engelleyen köy halkıyla beraber, kaybolmaya yüz tutmuş izlerin peşine düştü. Hafızalardan tamamen silinmeden, unutulmasın dediklerimizi sözlü tarih atölyeleri ile kayıt altına aldı. Böylece kaybedilen dayanışmacı pratiklerin hafızasını oluşturdu. Yine proje kapsamında, topluluk olarak, köy mıntıkasında saha gezintileri yaparak, coğrafi kültür unsurları da kayıt altına alındı. Köy kültürünün korunması amaçlanırken, kömürlü termik santrallerin olası kültürel etkileri üzerine de kayıtların alınması hedeflendi.
