Geleneksel Çocuk Oyunlarının Derlenmesi ve Yaygınlaştırılması
Ağustos 2023 - Mayıs 2024
MARDİN, DİYARBAKIR
Toplumun değişen tüketim alışkanlıkları, teknolojik materyal ve aygıtlar, Tv, telefon ve internet gibi ögeler, toplum içerisinde iletişim yöntem ve araçlarını da değiştirmiştir. Bu değişimlerin birçok yararı olduğu gibi birçok yan etkileri de bulunmaktadır. Bu yan etkilerin başında ise birçok gelenek ve göreneğin kaybolması gelmektedir. Bunun en önemlisi olan ve toplumun hafızasını barındıran sözlü edebiyat geleneği en başta gelmektedir. Ana aktörleri olan usta anlatıcıların artık bu geleneği aktaracak yeni nesillerin ilgisini kazanma noktasında kitle iletişim ve dijital medya araçlarına mağlup olmaya başladığı görülmektedir. Mağlup olan sadece usta anlatıcılar değil, birçok çocukta teknolojiye mağlup olup, çok ciddi sosyal, psikolojik ve dil sorunu yaşayan ve yaygın gelişimsel boğukluğunu tetikleyen sorunlar görülmektedir. İlginin zayıflamasından kaynaklı sözlü edebiyat geleneği ve daha bir çok kültürel unsur ve ritüel kaybolmuş veya kaybolmakla karşı karşıyadır. Sözlü edebiyatın anlatıcıları artık sadece yaşlı insanlardır. Bu yaşlı insanların bir kaç on yıl sonra dinozorlar gibi nesilleri tükenecektir.
Bu bağlamda eğitim ve öğretim araçlarına aktarılamayan unsurların yok olmaması mümkün değildir. Bir de eğitim ve öğretim de kullanılmayan dillerin durumu düşünüldüğünde durum daha vahim bir hal almıştır. Türkiye'de eğitim dilinin sadece Türkçe olduğu düşünüldüğünde, diğer dillerde hayat sürmekte olan ve toplumun zenginliğini ve çoğulcu yapısını sağlayan kesimlerin dezavantajlı konumları daha zor bir durumla karşı karşıya kalındığı anlaşılıyor.
Bu proje ile bütün tahribatın önüne geçilemeyeceğinin farkında olarak, derleme, Mardin'in 3 köyü olan Aykut(Dêrgûz), Kışlak(Şivistan) ve Birık(Bîrikê) de gerçekleşecek. Kaybolmaya başlayan ve sadece yaşlı kesimlerin artık bilgi sahibi olduğu ancak toplumun kültürel kodlarını, ritüellerini, inançlarını yansıtan sözlü kültüre ait yazılı olmayan çocuk oyunlarının kayıt altına alınması, çocuk oyunlarına erişim imkânı sağlanması, çocukların sosyal ve gelişimine katkıda bulunması, ebeveynlerin çocuklarıyla daha fazla zaman geçirmeleri, çalışmamın çıktıları bir eğitim materyali olarak kullanılması, sözlü kültür alanındaki ürünlere dair farkındalık yaratması ve geleneksel çocuk oyunları kültürel zenginlik bağlamında ele alınması, görselleştirilmeleri, elde edilen görseller, Mardin ve Diyarbakır illerinde sergilenecek olmasıyla, kitaplaştırılması, Çocuk Oyunları Çalıştayı düzenlenerek, çeşitli kurumlar ve okullar aracılığı ile uygulanması yoluyla dikkat çekilmesi hedeflenecektir.
